Цайны газар гэдэг дайны газруудад дайн зарлая!!!
Цайны газрыг дайны газар гэж шоглох нь бий. Энэ бол манай ихэнх дундаж цайны газруудын нийтлэг төрхийг vнэлсэн хэрэг. Тэнд бид өдөр бvр vйлчлvvлж бас хааяадаа дотроо бухимдаж явдаг. ....
Манай ихэнх цайны газрууд эрvvл ахуйн наад захын шаардлага хангадаггvйн дээр тэнд ажиллагсад vйлчилгээний захын соёлыг мэддэггvй нөхдvvд байдаг гэхэд болно. Гайгvй хоолтой дажгvй газар гэгддэг хоолны кафед ороод тогооч авгайн улаан гараараа цуйван тавгалж өгч байгааг хараад vнэндээ хэлэх vг олдоогvй. Алганаас нь өөр тавгалчих юм байхгvй дээ биш зvгээр л сурчихсан бололтой... ....
Энд нь дасаж ийм л байх ёстой гэж бодон мэдсэн ч мэдээгvй царайлан vг дуугvй vйлчлvvлж байдаг vйлчлvvлэгч бид нар vvнд өөрсдөө ч бас буруутай мэт. ....
Таагvй сэтгэгдэл төрж бvр сэжиглэсэн ч ажлын маань газрын ганц газар, эсвэл байнга ордог цайны газар минь юмсан, нэг хоёр удаадаа алдаа л биз энд ингэж хэл ам таталж хамаг уураа бараад яахав гэж санаад амаа хамхиад, нvдээ анин өгсөн хоолыг нь дуугvйхэн идсэн болоод гарах тохиолдол зөндөө л та бидэнд тохиодог. Монгол хvний уужуу сайхан хэнэггvй зан гэхээсээ илvvтэй vйлчлvvлж vйлчилж сураагvй бvдvvлэг зан гэж хэлмээр. ....
Дахин дахин орох нь vнэн болохоор орох болгонд энэ муу дандаа элдэв юм ярьж ажил удаад байдаг нөхөр гээд чадаад элдэв тааруу хоол өгөөд байвал яршиг цаашаа хоолон дотроос ганц нэг чулуу, vс зэрэг гарсан ч дуугvйхэн л авч хаяад өгсөн хоолыг нь идсэн болоод гарж байсан нь дээр гэж найз маань өгvvлж байсан санагдана. .... Мөн сайхан сэтгэлээ. Хэ хэ
Тоглоом шоглоомын завсар хэлсэн энэ vгэнд vнэний ор бий. Бид иймэрхvv л vйлчлvvлж, vйлчилж байгаа хvмvvсээсээ айж эмээж байдаг. Юун нөгөө хэрэглэгч хаан бэ, жинхэнэ утгаараа боол гэхэд таарна. Байгаа хоолных нь орцыг нь, ядаж ямар махаар хийснийг нь ч мэдэх эрхгvй шахуу ядмаг сонголттой цэсэнд тулгуулж амттай амтгvй байлаа ч гудрахаас өөр замгvй. Хэрэв гомдол гаргавал урдаас *зайл тонил, муу гуйлгачин идсэн хоолныхоо мөнгийг өгөхгvй гэж ингэлээ, дахиж бvv vзэгдээрэй* гэж хараалгаад гутамшигтайгаар хөөгдөнө. Нэг иймэрхvv л байдал өдөр бvр бидэнд давтагдаж байдаг гэхэд хилсдvvлэг болохгvй. Сэтгэл ханамж бvv хэл сэтгэлийн хямрал ходоодны шархлааны vvр уурхай болсон цайны газруудыг л дайны газар гэдэг юмсанж. Учир нь эрсдэл нь ойролцоо. Ганц өндөгөнд хордоод л чад хийдэг шvv дээ... Улмаар чанаргvй муу хоол хор болж нас богиносгоно. ....
....
Манай хоолны газрын нийтлэг дvр зургийг энд өгvvлье. ....
Улсынхаа нийслэл Улаанбаатар хотынхоо гудамжаар алхахад эргэн тойронд Монгол, Хятад, Солонгос, Япон, Европ гээд зvсэн бvрийн улсын ээжийн, эмээгийн, гэрийн, зочны, хааны, Чингисийн, сансарын, халуун тогооны, хvйтэн, халуун, амттай, тансаг, тvргэн, хурдан, гялс мялс, хам хум, хачиртай гэхчилэн олон мундаг овог нэртэй хоолны газруудын хаяг нvд эрээлжлvvлж ходоодны шvлс ялгаруулна. Ороод сууна ширээ сандал нь яажийгаад өөрөө ч унаж бэртэх, бас дээр нь байгууллагын юм эвдэлж өрөнд ч орох аюул нvvрлэж айсандаа биеэ хураан цомцойн суумой. Бас дээр нь хиншvv хярвас утаа униар ханхийж хамаг бие хувцас эд эсэнд шингэнэ. Ялаа батгана эргэлдэж хоолноос хумсалж халуун хоол цайнд тvлэгдэж чад хийн ходоодруу орно.... ....
Захиалга авагч ирэх гэж *наян* цаг болж байж дуудуулан уриулан залуулан гуйлгуулан байж нэг юм дуртай дургvй ирнэ. Ямар хоол байгааг өөрийн гярхай нvд, соргог хамрын тусламжаар мэдэж авсан байхгvй бол амнаас нь алт унах шахсан эрхэм vйлчлэгч хvvхнийг хараад бvтэхгvй нь ойлгомжтой. Бохь зажилж, хамраа ухсан шигээ дэргэд тогтож ядсан омголон морь шиг дvvхэлзэх бvсгvй хурдал гэсэн догшин нvдээр хялмасхийнэ. Дvvрсэн хэрэг ямар махаар ямар орцтой ямар амтлагчтай хоол болох нь бvv мэд хоёрдугаар хоол бол хоёрдугаар хоол нэгдvгээр хоол бол нэгдvгээр хоол, цуйван бол цуйван, гурилтай шөл бол гурилтай шөл, хуушуур бол хуушуур, бууз бол бууз, цай бол цай, салат бол салат гээд л азаа vзэж *бинго*-доно доо хоолны цэсэн дээр нь. Асуувал *мэдэхгvй* гэсэн мянган vгний таглаа сайхан хариулт авах нь дамжиггvй. ....
Аз таарвал аятайхан амттай зөөлөн махтай орц хольц нь таарсан эд ирнэ. Vгvй бол өөрийнхөө азгvйд харамсан хатсан гурил, харалж хатуурсан хальстай мах, давс хачиргvй хоол бvр хоносон, тvлэгдсэн, муудсан, муур нохойн махтай, хоолны шавхруунаас бvрдсэн гэх мэт хоол идсэн болоод гарна даа. /харин мэдэхгvй нь сайхан юм даа хөөрхий/ ....
Оройхон гvйлгэж, чацга харваж, хэвтэрт орох ч энvvхэнд. За тэгээд бие засах газаргvй халуун хvйтэн усгvй газар бол зөндөө зөндөө. Хоол идлээ бие засах шаардлагатай боллоо хөөрхий будаа...
Дараа нь болон тухайн vед нь гомдол тавинаа бvдvvн тогоочид шанагдуулах нь халаг болж баахан загнуулж *хэрэглэгчийн найдвартай тvнш байгууллага* өгөмжлөл, эрvvл ахуйн байцаагчийн дээд зэргийн эрvvл цэвэр цэмцгэр газар гэсэн тодорхойлолт гэх мэт бичиг хараад толгой эргэн өрөвдөлтэйгээр гармой. Дараа орох нvvргvй болохоор холуур тойрон ходоодоо хожигнуулан өөр газар бэдэрнэ... /ядаж байхад олдохгvй ээ санаанд нийцэх газар/ ....
Энэ мэт бол манай наад захын цайны газруудын нvvр царай дvр төрх бөлгөө. Мэдээж сайхан цэвэрхэн дажгvй газар байгааг vгvйсгэхгvй. ....
Энд цайны газрын зөвшөөрөл өгөхдөө ядаж халуун хvйтэн устай, бие засах 00-той газарт олгож баймаар. Зөөврийн устай бие засах 00 газарт ямар хоолны газар байх ямаршуу эрvvл ахуйн шаардлага хангах нь тодорхой. Аяга угаасан усаараа ногоотой шөлөө чанадаг гэсэн явган яриа vнэн ч байж мэдэх. ....
За тэгээд хоолны цэсэн дээр ямар махаар хийсэн, ямар ямар орцтой, ямар хэмжээтэй хоол байгаа тухай мэдээлэл заавал байлгах нь хэрэгтэй мэт. Нохой муурын мах нь мэдэгдэхгvй нэг махтай, нэг бол бөөн тос өөх нөгөө бол аргуун шөлгvй махгvй эсвэл давсгvй гэх мэт хэцvv хоол байх нь элбэг. ....
Мөн бvтэн гэхээр барахын аргагvй их юм овоолоостой. vгvй бол цадахын аргагvй жаахан хоол байх нь бий. Энэ бvхэн тухайн газрын vзэмж эзны аягалагчийн дурын хэрэг аж. Эсвэл бvр бvх төрлийн хоолны зураг болон аягалаад тавьсан vзvvлэн шилэн хоргонд байж байвал зvгээр мэт санагдана. ....
Холбогдох хяналт тавьдаг албан тушаалтнууд энэ мэтийг санаж сэдэж шаардаж ажил болгож хийхгvй, vе vе гэнэт шалгасан нэртэй болж vнэгvй хоол гvзээлж худлаа бичиг хийж өгч торгууль нэрэн доор авилгал аваад яваад байж боломгvй мэт. ....
Хvний хэрэглэж байгаа хоол хvнс гэдэг бvх л өвчин эмгэгийн эх vvсвэр байдаг гэнэ. Энэ ч утгаараа vндэсний аюулгvй байдалтай ч шууд холбоотой. ....
Ажил албатай болон явуулын бvх л хvн гуанз цайны газруудад хооллодог нь vнэн. Гэтэл элдэв хоносон өнжсөн муудсан таарахгvй хоол хvнс байнга хэрэглэсээр хохирсоор. Бvр өөрөө очиж мөнгө төлж өөрийгөө доромжлуулж уураа баран байж хохирсоор. ....
Ингэж байж таминь болох уу. ....
Ер нь нэг л их дээшээгээ дайрч давшиж болохгvй бvтэхгvй байна гэхээсээ тvрvvн доороосоо дэргэдээсээ өөрсдөөсээ эхэлж цэгцэлмээр юм шиг... Ард тvмэн яагаад бухимдалтай байна вэ? Vvний нэг хариулт бол энэ мөн. Автобус унаанд, замын тvгжрээнд, цайны газарт, дэлгvvр хоршоонд, гэртээ ирээд л бөөн асуудал уур барах болохгvй бvтэхгvй зvйл. Тиймдээ ч тэд төр засаг нийгэм болохгvй байна гэж байна. Тэгээд тэрхvv уур бухимдлаа төр засаг эрх баригчдад гаргахаас өөр яалтайв. Тэд нь том том төсөл гоё гоё vлгэр ярьсаар...
Эцэст нь хэлэхэд хоолныхоо vнийг багасга, орцоо нэм гэсэнгvй ядаж тохиолог орчинд аятайхан vйчилээчээ л гэж гуйж байна. Ард тvмнийг байнга шулж доромжилж байна гэдэг зах зээлийнхээ хуулиар ч тэр vндсэн хуулиараа ч тэр ёс зvйгээрээ ч тэр хаана ч тэр нийцэхгvй буйзаа. Энийг эрхэм цайны газар ажилагсад эзэд анхаарсугай!
Хаа хаанаа анхаарч муу муухай цайны газруудын эсрэг иргэд бид хатуу шvvмжилж тууштай тэмцэж тэднийг номонд нь оруулахыг уриалж байна. Хэрэглэгч та хаан гэдгээ мэдэрч эрхээ эдэлцгээе!
Төр засгийн болон холбогдох байгууллагуудыг хараад бол бvтэхгvй шvv!
Болод.М
